ابراز وجود

ابراز وجود
جرأت مندی یک شیوه ارتباطی است که بر حقوق فرد به طریقی قابل احترام تأکید می‌کند و فرد به طور صریح و قابل قبول‌تر حرف‌هایش را ابراز می‌کند به طوری که دیگران بهتر آنها را می‌فهمند و در نتیجه کمک بیشتری برای رسیدن به حرف‌هایشان دریافت می‌کنند.
رفتار جرأت مندانه یک ابراز خالصانه نقطه نظرات، احساسات و باورها است. رفتاری است که حقوق فرد با شأن و احترام رعایت می‌شود و جرأت مند بودن از طریق کلمات، رفتار و عکس‌العمل‌های فرد مشاهده می‌شود. توجه خالصانه به افکار و نقطه نظرات و احساسات خود با نشان دادن احترام و توجه به دیگران انقلابی برای رفتار جرأت‌مند است. یک پیغام برای پذیرش رفتار جرأت‌مندانه ابراز خواسته‌ها و نیازهای فردی همراه با درخواست ابراز آن از دیگران است.
ویژگی‌های شخص جرأت‌مند یک صدای آرام، دوستانه، برخورد چشمی، حالت آرام و ژشت باز و راحت می‌باشد. شخص جرأت‌مند اعتماد به خود و عزت نفس دارد و از حقوق خود به اندازه حقوق دیگران دفاع می‌کند. چنین فردی غالباً بر هدف‌های شخصی خود دست می یابد. در تعاریف اولیه ابراز وجود تقریباً تمام مهارت‌های تعاملی درج شده است برای مثال لازاروس، (1971)ابراز وجود را دارای چهار مولفه می‌داند:   
1- رد تقاضاها
2- جلب محبت دیگران و مطرح کردن درخواست‌های خود
3- ابراز احساسات مثبت و منفی
4- شروع ادامه و خاتمه دادن گفتگوها
این تعریف خیلی گسترده است و تقریباً تمامی جنبه‌های تعامل را دربر می‌گیرد. کلی (1982) می‌گوید: تا این اواخر در امریکا اصلاحات «آموزش ابراز وجود» و «آموزش مهارت‌های اجتماعی» به یک معنا به کار برده می‌شد. در این دوران کسی نمی‌دانست که ابراز وجود را می‌توان یک قابلیت میان «فردی مستقل تلقی کرد». ظاهراً آموزش ابراز وجود پیش از ارائه هرگونه تعریف دقیقی نیز کاربرد داشته است. نارضایتی‌های موجود باعث شد بررسی‌های متمرکزتری، به ویژه درباره مهارت‌ گرفتن حق خود – به نحوی عاقلانه و موفقیت‌آمیز – صورت گیرد. این تعبیر، مشابه تعاریف موجود در اکثر لغتنامه‌ها و برداشت مردم عادی است. (به نقل از بیگی و فیروزبخت، 1377)
اگرچه در مورد ابراز وجود تعاریف زیادی مطرح شده است (سنت لاورنس، 1987) اما در دو کتاب می‌توانیم شاهد تعاریف مفیدی از این مهارت باشیم. مثلاً سنج و جاکوبسی (1976) مهارت ابراز وجود را این گونه تعریف می‌کنند: ابراز وجود شامل گرفتن حق خود و ابراز افکار، احساسات و اعتقادات خویش به نحوی مناسب مستقیم و صادقانه است؛ به نحوی که حقوق دیگران را زیر پا نگذاریم.
آلبرتی و امونز (1982)، نیز ابراز وجود را این طور تعریف می‌‌کنند: رفتاری که شخص را قادر می‌سازد به نفع خویش عمل کند، بدون هرگونه اضطرابی روی پاهای خودش بایستد، احساسات واقعی خود را صادقانه ابراز کند و بدون بی توجهی به حقوق دیگران حق خود را بگیرد.
همان طور که می بینید، در هر دو تعریف بر رعایت و احترام به حقوق دیگران تأکید می‌شود و اشاره شده است که افراد ماهر، باید بتوانند بین گرفتن حقوق خود و پایمال کردن حقوق دیگران تفاوت قائل شوند.
ابراز وجود متشکل از هفت دسته پاسخ است. سه دسته از آنها پاسخ‌های منفی هستند. ابراز عقاید نامعقول یا متفاوت، تقاضای تغییر رفتار از دیگران، و رد درخواست‌های نامعقول آنها. چهار پاسخ دیگر مثبت هستند: قبول کاستی‌های خود، رد و بدل کردن تعاریف شروع و ادامه تعاملات و ابراز احساسات مثبت. اما اکثر آموزش‌ها و پژوهش‌ها درباره جنبه‌های منفی یا تعرض‌آمیز این مهارت بوده‌اند؛ چون مردم اکثراً در همین مورد مشکل دارند.
طبعاً در روش آموزش جرأت ورزی از مقدمات روش حساسیت زدایی از جمله آموزش آرمیدگی عضلانی استفاده می‌شود و در ضمن آن یک سری مهارت‌های اجتماعی (از قبیل دفاع نمودن از حق خود) به فرد آموزش داده می‌شود. گاه برای آموزش جرأت ورزی از روش تبعیت از مدل استفاده می‌شود که در آن روان درمانگر به عنوان یک مدل، رفتاری را که از شخص انتظار می‌رود انجام می‌دهد. سپس از فرد خواسته می‌شود که به دنبال آن همان رفتار را نمایش داده و بازخورد مناسب را دریافت نماید تا نتیجه مطلوب حاصل شود.
آموزش جرأت‌ورزی موارد کاربرد فراوانی دارد از جمله:
1- در درمان ترس‌های اجتماعی
2- فرا گرفتن مهارت‌های اجتماعی
3- از بین بردن کشمکش‌های خانوادگی
4- درمان افسردگی
همچنین فواید جرأت ورزی را می‌توان به صورت زیر خلاصه کرد:
1- ارتباط جرأت‌مندی اعتماد به نفس را افزایش می‌دهد.
2- ارتباط جرأتمندانه تعارض را کاهش می‌دهد.
3- ارتباط جرأتمندانه موجب رفتار احترام‌آمیز و عادلانه می‌شود.
4- ارتباط جرأتمندانه استرس را کاهش می‌دهد.